بررسی مقایسه ای اثرات سمی دو روش مصرف کافئین در حضور فنوباربیتال بر روی موش های باردار

سابقه و هدف: کافئین یک ترکیب آلکالوئید طبیعی است که در قهوه، چای و نوشابه های کولادار وجود داشته و توسط سیستم آنزیمی سیتوکروم p-450 کبد، متابولیزه می گردد. از آن جایی که مصرف زیاد کافئین توسط زنان باردار می تواند اثرات جانبی بر روی جنین داشته باشد و به دلیل اینکه فنوباربیتال سبب افزایش فعالیت سیستم آنزیمی سیتوکروم p-450 کبد می گردد؛ در این مطالعه بر آن شدیم اثرات سمی دو روش مصرف کافئین، به طریق خوراکی و تزریق داخل صفاقی را بر روی جنین موش های باردار نژاد C57BL/6J با و بدون اثر تحریکی فنوباربیتال بر سیستم آنزیمی فوق الذکر مقایسه نمائیم. مواد و روش ها: در این تحقیق 60 موش باردار نژاد C57BL/6J به طور تصادفی به دو دسته خوراکی کافئین (گروه شاهد خوراکی، فنوباربیتال-کافئین، گروه کافئین) و تزریق داخل صفاقی (گروه شاهد تزریقی، گروه فنوباربیتال-کافئین، گروه کافئین) تقسیم گردیدند. گروه های شاهد و گروه های فنوباربیتالی به ترتیب در روز نهم بارداری آب مقطر و 80 mg/kg فنوباربیتال به طریق داخل صفاقی و گروه کافئینی 80 mg/kg، کافئین به طریق داخل صفاقی دریافت داشتند. در روز یازدهم و دوازدهم بارداری، گروه های فنوربابیتال-کافئینی و گروه های کافئینی، 200 mg/kg کافئین و گروه های شاهد، آب مقطر داده شد. در روز هفدهم بارداری، تمامی حیوانات مورد مطالعه به روش قطع نخاعی کشته شدند. جنین های تمام گروه ها جمع آوری و سپس از نظر وزن و هماتوما در سطح بدن مورد بررسی قرار گرفتند. آزمون t برای مقایسه وزن ها و تست کای اسکوئر برای مقایسه هماتوما در گروه ها مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: در مورد وزن جنین ها اختلاف معنی داری بین گروه شاهد خوراکی با گروه فنوباربیتال-کافئین خوراکی و گروه شاهد تزریقی با گروه فنوباربیتال-کافئین تزریقی و گروه فنوباربیتال-کافئین خوراکی با گروه فنوباربیتال-کافئین تزریقی وجود نداشت اما اختلاف معنی داری بین گروه فنوباربیتال-کافئین خوراکی با گروه کافئین خوراکی و گروه فنوباربیتال- کافئین تزریقی با گروه تزریقی کافئین و همچنین گروه کافئین خوراکی با گروه کافئین تزریقی وجود داشت (P<0.05). نتایج آزمون کای اسکوئر در مورد مقایسه هماتوما در گروه ها نشان داد که بین گروه شاهد خوراکی با گروه فنوباربیتال-کافئین خوراکی و گروه شاهد تزریقی با گروه فنوباربیتال-کافئین تزریقی و نیز بین گروه کافئین تزریقی با گروه کافئین خوراکی اختلاف معنی داری وجود دارد (P<0.05). نتیجه گیری: فنوباربیتال، با غلظت 80 mg/kg، سبب کاهش اثرات سمی کافئین بر وزن جنین ها گردیده ولی نتوانسته است مانع از افزایش تعداد جنین های هماتومایی در هر دو راه مصرف کافئین گردد.